MERZİFON

AMASYA İLİ MERZİFON İLÇESİ
MERZİFON İLÇE TANITIM
merzifon 
amasya merzifon
merzifon amasya

 merzifon resimler
merzifon fotoğraflar
merzifon manzaralar
merzifon görüntüler
merzifon haber
merzifon harita
merzifon video
merzifon spor
merzifon ulaşım
merzifon iklim
merzifon turizm
merzifon otel
merzifon yurt
merzifon pansiyon
merzifon konaklama
merzifon konut
merzifon emlak
merzifon daire
merzifon arsa
merzifon toki
merzifon lojman
merzifon kiralık
merzifon satılık
merzifon sağlık
merzifon hastahanesi
merzifon devlet hastahanesi
merzifon kaymakamlık
merzifon belediye
merzifon nüfus
merzifon emniyet
merzifon meb
merzifon eğitim
merzifon okul
merzifon kurs
merzifon lisesi
merzifon ekonomi
merzifon sanayi
merzifon ticaret
merzifon tarım
merzifon hayvancılık
merzifon dağları
merzifon akarsuları
merzifon gölleri
merzifon yaylaları
merzifon dernek
merzifon yemekleri
merzifon doğa
merzifon gezi
merzifon tatil
merzifon kültür
merzifon sanat
merzifon

Merzifon, Amasya'nın bir ilçesi.

Merzifon’un maden yatakları bakımından çok zengin olması, açık bakır yataklarının bulunması yöredeki yoğun yerleşimlerin başta gelen nedenlerindendir.

MERZİFON RESİMLERİ
MERZİFON FOTOĞRAFLARI
MERZİFON TANITIMI
MERZİFON GÖRSELLER
MERZİFON

AMASYA MERZİFON

 Coğrafi koşulların ticarete uygunluğu da bu gelişmeyi iteleyen, ivme kazandıran önemli nedenler arasındadır. M.Ö. 4. binde yöremizde görülen ilk yerleşimler,
 madenlerin işletilmesiyle gelişerek M.Ö. 3. binde Anadolunun en zengin beyliklerinin buralarda ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır.

MERZİFON İLÇE TARİHİ

 İlk yerli halklardan sonra, bugün Hititler olarak bildiğimiz boy, M.Ö. 2. binin başlarından başlayarak yöreye egemen olmuştur. Hıristiyanlığın ortaya çıkışında ve gelişmesinde en etkin rolü oynayan ilk Yedi Kilise buralarda kurulmuş, bunu diğerleri izlemiştir. 1071 Malazgirt Zaferinden sonra, Anadolu Selçukluları ile birlikte bölgede Türk egemenliği başlamıştır. Merzifon’un ne zaman ve kimlerce kurulduğu zamanımızda da kesinlik kazanmış değildir.

Bununla birlikte, Anadolu Selçukluları Devletinin kuruluşundan çok daha önceleri, Bizans döneminde bile bir yerleşim yeri olduğu bilinmektedir. Özellikle Gelgiras (Çatalkaya), Aktarla (Nureni) Oymaağaç, Bulak Koç Köy, Alişar ile kent merkezindeki Bizans ve önceki dönemlere özgü kalıntılar bu görüşün kesin kanıtları olarak, şimdi de ayaktadır.

 6. Mitridatesin oğlu 2. Pharnakenin Romalılara yenilmesiyle yöremizde tam bir Roma egemenliği başladı. M.Ö. 63de Pompeius, Amasya ve Merzifon Bölgesini, Portus Bithinyaya bağladı. M.Ö. 395de İmparator Theodoriusun ölümüyle Roma ikiye bölündü, yöremizde Bizans dönemi başladı ve İstanbul’dan yönetildi. Bölgemiz, 4.yüzyılda Hazar Hükümdarı Salih Han Komutasındaki PEÇENEK ve KUMANLAR tarafından ele geçirildi.

 Ancak Bizans İmparatoru Marsiyanus 541 yılında bölgeyi tekrar Bizans topraklarına kattı. Justinyanus zamanında bölgede güvenlik sağlandı ve imar çalışmaları hızlandırıldı. 761 yılında Emir Malik komutasındaki Abbasiler, Bizans ordusunu büyük bir yenilgiye uğrattı ve böylelikle yöremizde Abbasi egemenliği başlamış oldu. Abbasilerle Bizans arasında birkaç kez el değiştiren bölgemiz, Abbasilerin son dönemlerindeki güçsüzlüklerinden yararlanmayı bilen Bizanslılarca 965’de yeniden ele geçirildi.

 Orta Karadeniz ilçesi olan Merzifon, Amasyalı Coğrafya Bilgini STRABON’a göre, PHALEMONİTİD adlı bir yerleşim yeri idi. Bulunduğu ovaya FAZEMON deniliyordu. M.Ö. 64’de Romalı Komutan Pompei, Pontus Kralı Mitridatı savaşta yendikten sonra, bu bölgede uzun bir inceleme gezisine çıkmış ve PHAZEMONİTİTe de uğramıştır. (Buranın yüzyıllardır adı birçok kez değişen MERZİFON olması güçlü bir olasılıktır.) Merzifon, M.Ö. 20 yıllarında, İmparator OGÜST tarafından bayındır bir duruma getirilmiş ve adı FAZEMON NEOPOLİS olarak değiştirilmiştir.

M.Ö. 5.yüzyılda FAZEMON NEOPOLİS, Bizans topraklarına katılmış ve Merzifon adıyla anılmaya başlanmıştır. Amasya Tarihinin yazarı Hüseyin Hüsamettin Bey, Merzifon’un en az iki bin yıllık tarihi olduğundan söz eder. Merz sözcüğünün Farsa da SINIR, YEREL ve SESSİZLİK anlamına geldiğini, sonundaki FON takısının PONT sözcüğünün Arapçalaştırılmışı olduğunu söyler. Buna göre Merzifon, Pont Sınırı ya da Pont Karargâhı anlamına gelmektedir. Alman Bilginlerinden, Doğu Ülkeleri Tarihçisi MORTMAN, 1850 yılında, Samsun üzerinden Merzifon’a uğramış,

 o da Merzifon’un en az iki bin yıllık bir geçmişi olduğunu ve eski çağlardaki adının PRAZEMON olduğunu yazmıştır. M.Ö. 334’de Makedonyalı Büyük İskender Anadolu’yu ele geçirip savaşta Daryüsü (Dara) yenince bütün Kapadokya (Amasya, Tokat, Sivas, Erzincan;

 Erzurum, Gümüşhane, Rize, Trabzon, Samsun, Çorum ve Yozgat tan oluşan bir bölge) İskender’in egemenliği altına girmiştir. Daha sonraları yörede İran Valisi olarak görev yapan Mitridat, İran’dan ayrılarak bağımsız bir devlet kurmuştur. Mitridat soyundan gelen hükümdarlar, Amasya’yı kendilerine başkent yapmışlardır. Ctitesin torunlarından
 5. Mitridat M.Ö. 222de şi

mdiki Merzifon’un yerinde bir kale yaptırarak Amasya ve Osmancık Boğazlarını koruma altına almış, buraya da Merzifon, Merzipan, Merziban denilmiştir.

Amasya Tarihinin yazarı Hüseyin Hüsamettin Bey, Hülasatül-Fetva adlı bir kitabın arkasındaki Sadettin Muhammed-ül Merzifoni, Elmüştehir Bisad-İrrumi adlı bir kişinin, Rebiül-Ahir (Arapça ayların dördüncüsü) 

793 tarihli, bir kenar notunda, kendi lakap ve imzası El Mevsüm Medinetül Bi-Merziban Kentinden diye adlandırdığını yazmıştır. Merziban adı, bazı eski yayınlarda da geçer. Farsça Sınır Bekçisi anlamındadır. 

Kamüs-ü Türki: Marsıvan, Merzifon sözcüklerinin sınır görevlisi (bekçisi) anlamına gelen, Merziban sözcüğünden kalma olduğunu yazmaktadır. (S.1256) Merzifon’un kuzey yönü, Vezir köprü bölgesi, bu satraplığın sınırını oluşturduğuna göre Merziban ya da Merzipont adları bu açıklamaya uygun görünmektedir.

Bu aktarılanların ışığında, türlü tarihi kayıt ve söylentilere göre, Merzifon’un milattan birkaç yüzyıl önce kurulduğunu söyleyebiliriz. Merzifon ile ilgili sağlıklı denilebilecek bilgiler, Sivas Sultanı Kadı Burhanettin yönetimindeki yerlerin Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı topraklarına katılmasıyla netleşmeye başlar. 1071de Horasan Selçuklularından Alparslan ile Bizans arasında geçen Malazgirt Savaşı, Bizansın yenilgisiyle sonuçlanmış, Alparslan, savaşta yararlılıkları görülen Melik Danişment Ahmet Gaziye, yaptıklarının ödülü olarak ele geçirdiği yerlerin yönetimini armağan etmiştir.

 Daha sonra bu yöreyi, İzzettin Kılıçaslan (İkinci Kılıçaslan) 1174 tarihinde tümüyle ele geçirerek Danişmentli yönetimine son vermiş, Merzifon da diğer kentlerle birlikte Selçukluların yönetimi altına girmiş, bölgedeki Danişmentli egemenliği 103 yıl sürmüştür.

Anadolu Selçuklularının dağılmasından sonra yöremiz Moğolların (İlhanlılar) istilasına uğramıştır. Moğol Valilerinin bölgeye ve bölge halkına birçok zararları olmuştur. Halit Ethem Beyin Düveli İslamiyet Tarihine göre Kadı Burhanettin, Akkoyunlular ile Divriği Karabel’de yapılan savaşta ölünce komutanları onun yerine oğlu Zeynel Abidini getirmek istemişlerse de Akkoyunlular ve Timur tehlikelerine karşı koyamayacaklarını anlayıp

 Osmanlıların koruması altına girmişlerdir. Sultan Yıldırım Beyazıt Sivas’a kadar gelerek kenti teslim almış, böylece bölgede Osmanlı egemenliği başlamıştır. Merzifon’un bu tarihten sonra hızla geliştiği kentteki yapıların tarihçelerinden anlaşılmaktadır. Merzifon ve Havzada 1350-1398 yılları arasında Taşanoğulları egemendi. Taşanoğulları, Danişmentliler ve Osmanoğulları ile birlikte Anadolu’ya gelen bir Türkmen boyudur.

 Yıldırım Beyazıt 1393de Çorumda Kadı Burhanettin’i yenip Amasya’yı alınca Taşanoğulları kendiliklerinden Osmanlılara katılmışlardır.

Evliya Çelebinin Merzifon ile İlgili Anlattıkları (Seyahatnameden): Altı gün Gör Köyünde konaklayıp yedinci günü kalkarak Merzifon Kalesine geldik. Kale Danişmentlilerin yapısıdır. Yıldırım Beyazıt devrinde ele geçirilmiştir. Sivas Eyaletinin Amasya Sancağına bağlı, kerpiçten yapılmış güzel bir kaledir. İçinde ev yoktur. Cephane ve askeri malzemeleri koruyan koruyucuları vardır.

 Kent, Pir Dede Sultan'ın vakfıdır. Kentin yöneticisi Kızlar Ağasıdır. Üç yüz akçelik kutsal bir ilçedir. Kadısının yıllık altı kese altın geliri vardır. Türk ilidir. Halkı kusursuz, sağlam, yumuşak huylu insanlardır. Ucuzluk ve bolluk içinde, düzenli yapıları olan bir kenttir. Taşan Dağının güney eteğinde olup dörtbin kadar kiremit ve toprak damla örtülü evi vardır.

 44 mahalle, 74 camiidir. Eski Camii ile Medrese Önü Camii en ünlüleridir. Medreselerinden, Sultan Murat’ın (Çelebi Sultan Mehmet) onarttığı medrese dershanesi çok, bir fil yılı eğitim yapılan bir yerdir. Hadis bilimi bile okunmaktadır. Havası güzel bir kent olduğundan halkı sağlıklı, sağlam insanlardır. Antep pekmezi gibi güzel pekmezi, leziz ve sulu üzümü olur.

 Pir Dede Tekkesinin çevresinde ve diğer yerlerde altı yüz dükkân vardır. Boyacı dükkânları çoktur. İran boyasından daha iyi boya yaparlar. Mavi boyası ünlüdür. Kırım ülkesine buradan tüccarlar, her yıl binlerce top pembe bez götürüp tutsaklar ile değiştirirler. Kırım halkının ferace (uzun, siyah çarşaf) ve iç çamaşırları hep Merzifon bezidir. Pembe ipliği de ünlüdür. Kentlilerin döşekleri alaca, yastıkları çizgili, hoş yorgan yüzleri, çarşaf ve perdeleri çok ünlüdür.

MERZİFON ŞİİRİ

Şu “Taşan Dağı”nı dinleyin hele,

Rüzgârın türküsü, sesi Merzifon.

Deniz yok, ırmak yok, olmasa bile,

Ovalar sultanı, hası Merzifon.

MERZİFON ÇEŞMELERİ

“Karpuz Çatlatan” ı, “Mercan Çeşmesi”,

Demle gör, ne hoştur çayın içmesi.

“Sıçan”da gençlerin yarin seçmesi,

Bu da ilçemizin süsü Merzifon.

Beş bin yıl bilinen tarihe sorduk,

“Piri Baba”mızla gönüller derdik.

Sağolsun vatanım, kelle de verdik,

“Kara Mustafa”nın yası Merzifon.

Dolmayı keşkeği yiyenler bilir,

Bir yiyen bir daha vallahi gelir.

Emekli olanlar yerleşir kalır.

Şu gören gözlerin ası Merzifon.

Halısı, çarşafı, dokuma, perde,

Üzüm bağlarımız şifadır derde.

Asya’yla Avrupa birleşir burada,

Doğudan batıya kesi Merzifon.

“Bedesten”, “Taşhan”ı, “Saat Kulesi”,

Yesevi İlminin burada kalesi,

“Abdurrahim Rumi” hakkın kölesi,

Âlimi, irfanı, usu Merzifon.

“Kılıç Dede”mizle zafere koştuk,

“Kul Fakir Baba”yla gönülde coştuk,

“Topçu Dede”mizle sınıflar geçtik,

Bunlar imanıma besi Merzifon.

İcat olmamışken lastikten teker,

Kırk devenin başını bir eşek çeker,

Süslüsü Püslüsü dışarıdan bakar,

Sorarım vatanın nesi Merzifon.

“Hazreti Resul”ün sırrına ermiş,

Bağrına “Ukaşe Sultan”ı vermiş,

Sırtında nübüvvet mührünü görmüş,

Sırlar âleminin sisi Merzifon.

SAHİBİ, bu kadar söyleme heri,

Bu şehir tarihin en güzel yeri,

Her ozan söylemiş, sen kalma geri,

Silinsin gönülün pası Merzifon.

OZAN SAHİBİ (Taner ÇALIŞKAN)

MERZİFON İLÇE COĞRAFYA

Merzifon 971 km² yüz ölçüme sahip olup, Orta Karadeniz Bölgesi'nin Anadolu steplerine bakan iç kesiminde yer alır. Kenti Kuzeyden çevreleyen Taşan Dağları'nın güney eteklerinde kurulu olan kent merkezi, konumu ve bulunduğu yerden kaynaklanan öncelikleri nedeniyle, eski dönemlerden günümüze, yörenin önemli yerleşim odaklarından biri olma özelliğini sürdüre gelmiştir.
 

KIRK BADAL

Merzifon, dağlık kıyı kuşağındaki yapısal düzenli gidişin bozulduğu, yükseltilerin alçaldığı, kıyıdan iç kesimlerde geçişin elverişli olduğu ve denizle ulaşım olanaklarının kolayca sağlanabileceği bir geçit üzerindedir.

Kuzey Anadolu Dağlarının alçalarak güneydeki iç Anadolu'ya geçit verdiği kesimde yer alan Merzifon, yaklaşık 18 km. doğusundaki Hacıbayram İstasyonu'yla, İç Anadolu ve Samsun'a demiryoluyla; Samsun-Ankara, Samsun-İstanbul karayollarının kesişme noktasında olması özelliğiyle de yurdun tüm yerleşim birimlerine karayolu ile bağlantılıdır. Karayoluyla Ankara'ya 310, İstanbul'a 632, Samsun'a 110 km. uzaklıktadır.

İlçe sınırları içindeki toprakların il genelindeki yüzdesi % 17.1 dir. Bu toprakların 54.911 dekarı tarıma elverişli olup il genelindeki tarıma elverişli toprakların % 21.7 sini içermektedir.

Merzifon'a otobüs ile ulaşım olanakları çok fazladır, Türkiye'nin bir çok Şehrinden otobüs seferleri vardır. 2008 Yılında açılan Sivil Havaalanı ile ulaşım daha da kolaylaşmıştır.

MERZİFON İLÇE TARIM

3.TOPOĞRAFİK YAPI

Merzifon Ovası, geniş anlamıyla Karadeniz Bölgesi içinde bulunmakla birlikte daha ayrıntılı bir tanımla; Samsun-Çorum çizgisinin ortalarına rastlayan 35°-36° doğu boylamı ile 40.36'-40°.-55' kuzey enlemlerinin çevrelediği bir toprak parçasını kapsamaktadır.

 Türkiye topraklarını kuzey-güney doğrultusunda iki eşit parçaya bölen çizgi üzerindedir. Merzifon Ovası'nın taban genişliği, 600 km kare, ilçe sınırları içinde kalan toprak parçası ise 996 km karedir.

Doğudan Akdağ (Taşlıdağ), batıdan İnegöl Dağları, kuzeyden Taşan Dağları, güneyden de Çakır ve Avrat Dağları ile çevrelenmiş "dağ içi" ova görünümündedir. Ovayı çevreleyen dağlardan, Akdağ 2062 m. Taşan Dağı 1900 m. İnegöl Dağı 1864 m. yüksekliktedir. Merzifon'un denizden yüksekliği de (rakım) 710 m. dir.

İlçemizin 151.000 dekarı orman alanıdır. Mevcut ormanlık alan işletme şekillerine göre % 70 koru ormanı, % 30 baltalık orman niteliğindedir. 

Toplam orman alanının % 70 prodüktif ormanlık saha, % 30 u çok bozuk vasıflı ormanlık sahadır. Türlerine göre orman alanlarının % 20 ibreli (Sarıçam, Karaçam, köknar), % 65 i yapraklı (Kayın, gürgen, meşe) % 15 ide karışık ibreli ve yapraklıdır. İlçemizin 33 adet orman köyü bulunmaktadır. 6 köyümüzde verimli devlet ormanı, 24 köyümüzde ise verimsiz devlet ormanı bulunmaktadır.

4. TOPRAK ÖZELLİKLERİ

İlçemizin toplam 55.950 ha. Tarım arazisinin % 77,31 da. kuru tarım yapılmaktadır.Kuru tarım yapılan arazinin % 34.8 derin ve orta derin topraklı olup, %33,6 sı düz ve hafif meyilli ,kalan kısmıda orta ve dik eğimlidir. % 51,3 nde orta derecede erozyon vardır. Sulu tarım yapılan 12.500 ha. alanın % 71.7 sini düz ve % 21.3 ünü hafif meyilli araziler oluşturmaktadır. Sulanan arazinin bütünü derin topraklardır.

Büyük bir çoğunluğu VI. Ve VII.sınıf arazilerin oluşturduğu meralar22.567 ha. alanı kaplamaktadır.

Bu arazilerin çoğu eğimli ve % 72.8 i fazla derin olmayan sığ topraklardır. İlçe Toprakları Köy ve mevkilerde farklı tiplerde olup tarım yapılan topraklarda PH 7 den yüksektir.

5. İKLİM DURUMU

İlçede iklim genellikle kışları soğuk ve yağışlı, yazları sıcak ve kuraktır. Yıllık yağışın büyük bir bölümü kış aylarında yağmur ve kar şeklindedir. Son beş yılın yıllık yağış toplamları Tablo 1.’de verilmiştir. Tablo 2’de de görüldüğü üzere 2008 yıllık yağış toplamı 416,5 mm’dir.

 İlk donlar Kasım ayında görülür, son donlar ise Nisan ayının ikinci yarısına kadar devam eder. 2008 yılına ait yıllık toprak sıcaklıkları ile aylık yağış miktarları Tablo 3’de verilmiştir.

MERZİFONLU KARA MUSTAFA PAŞA

MERZİFON İLÇE KÖYLERİ VE BELDELERİ

Beldeler: Kayadüzü

Köyler:

Akören • Akpınar • Aksungur • Aktarla • Alıcık • Alişar • Aşağıbük • Bahçecik • Balgöze • Bayat • Bayazıt • Bulak • Büyükçay • Çamlıca • Çavundur • Çaybaşı • Çayırköy

 • Çayırözü • Çobanören • Demirpınar • Derealan • Diphacı • Elmayolu • Esentepe • Eymir • Gelinsini • Gökçebağ • Gümüştepe • Hacet • Hacıyakup • Hanköy • Hayrettinköy • Hırka • İnalanı

 • Kamışlı • Karacakaya • Karamağara • Karamustafapaşa • Karatepe • Karşıyaka • Kıreymir • Kızıleğrek • Koçköy • Kuyuköy • Küçükçay • Mahmutlu • Ortabük • Ortaova • 

Osmanoğlu • Oymaağaç • Oymak • Pekmezci • Saraycık • Sarıbuğday • Sarıköy • Sazlıca • Şeyhyeni • Türkoğlu • Uzunyazı • Yakacık • Yakupköy • Yalnız • Yenice • Yeşilören • Yolüstü • Yukarıbük